Hoe ERIKS helpt met voedselveiligheid

“Afgelopen zomer hing er een zuivelfabrikant aan de lijn, zij stonden op het punt van een listeria-uitbraak. De transportbanden waren de grote boosdoener,” vertelt Hans Venema, Application Engineer van transportbanden. “Als er op dat moment niks gebeurd was, dan kon het bedrijf in oktober de deuren sluiten.” Die sluiting kwam er gelukkig niet, dankzij het snelle optreden van het bedrijf en de helpende hand van ERIKS. Als echte listeriabusters zijn Hans en zijn collega’s aan de slag gegaan om de juiste oplossing te bieden.

Dit expert interview kwam tot stand met de hulp van twee experts van ERIKS: Hans Venema, Application Engineer van transportbanden en Eelco van Broek, Account Manager Food bij ERIKS Nederland.

Waar de besmetting vandaan kwam? Hans legt het uit: “Het was een combinatie van factoren. Zo waren de transportbanden bijvoorbeeld niet van het juiste materiaal gesneden. Het grootste probleem waren de banden zelf, deze waren open. Open transportbanden laten veel ruimte voor bacteriegroei. Met een gesloten transportband is dat probleem al volledig opgelost: bacteriën krijgen daar nauwelijks een kans.” Dus regelde ERIKS voor deze fabrikant gesloten transportbanden. Dit klinkt als een enorme investering, maar dat is het niet. De vervanging werd binnen 9 maanden terugverdiend. 

Een uitzondering? Helaas niet

Als je dit leest, denk je misschien: “Dit is vast een uitzondering”. Helaas is dat niet het geval. Bacteriën in de productielijn zijn een groter probleem dan dat vaak gedacht wordt. Alleen al in 2019 werden er 139 meldingen gemaakt van voedselveiligheidsincidenten; in 45% van de gevallen ging het om microbiologische besmettingen. De absolute koploper is salmonella, op de voet gevolgd door listeriabesmettingen. Denk niet dat voedselveiligheid alleen in het gedrang komt door de gevreesde listeriabacterie. Onderdelen die te laat vervangen worden, niet op de juiste manier zijn opgeslagen, of slecht worden schoongemaakt, spelen ook een rol. 

“Een klant werd gecontroleerd door een van hun afnemers, een grote speler binnen de voedingsmiddelenindustrie. De conclusie was duidelijk: veel onderdelen waren vies of verouderd. Dat kon écht niet.” Zo vertelt Eelco van den Broek, Account Manager Food bij ERIKS. “Ze kwamen bij ons terecht na dit oordeel. Het grootste probleem waren de slangen: deze kwamen het langste in aanraking met de producten. Binnen een mum van tijd hebben we deze onderdelen vervangen.” 

Voedselveiligheid op onverwachte plekken 

De olievlek van voedselveiligheid breidt zich uit naar industrieën die op het eerste gezicht niet direct met voeding te maken hebben. Hans haalt een voorbeeld aan: “Neem de kartonindustrie: wij werken al ruim 40 jaar samen met een kartonfabriek voor hun transportbanden en vlakke riemen. Zij moesten volgens EC1935/2004 gaan produceren, maar wisten niet hoe ze dat moesten aanpakken. Dit was ongeveer een jaar of vijf geleden, maar wel de laatste plek waar ik de vraag verwacht had.” Waarom dit bedrijf conform EC1935/2004 moest gaan werken? “Je kent de goudkleurige kartonnetjes onder de zalm? Zij zijn hier producent van en dit moet aan de EC1935/2004 voldoen.” 

Kennisniveau voedselveiligheid

Als Hans en Eelco met een klant om tafel gaan om voedselveiligheid te verbeteren, kijken ze eerst naar het kennisniveau binnen de organisatie. Hans: “Ik vraag altijd aan de klant wat de organisatie precies met de EC1935/2004 doet en of ze verder bekend zijn met EHEDG. Weten ze welke impact een goed hygiënisch ontwerp op ongewenste bacteriegroei heeft?” 

“Dit soort vragen zijn een hele goede graadmeter. Als een klant niet weet waar je het over hebt, dan weet je ongeveer wat hun kennisniveau van de EC1935/2004 is. Hierop kun je het gesprek beter insteken. Vervolgens kijk je waar de knelpunten zitten en waar de klant problemen ondervindt. Dan gaan wij kijken hoe we dit kunnen oplossen.”

Hans vervolgt: “Afhankelijk van het kennisniveau over de EC 1935/2004, vragen wij onze klant waar hun pijnpunt zit en hoe wij dit voor ze kunnen oplossen. Zo komen we tot een advies dat aansluit bij de behoeften en het kennisniveau van onze klant.” 

Onduidelijke wetgeving zorgt voor vragen

Voedselveiligheid is een bolwerk van wetten en regels, waarvan een groot deel niet eenduidig is. Neem bijvoorbeeld de EC1935/2004-wetgeving voor voedselcontactmaterialen. Voor slechts 4 van de 17 contactmaterialen is specifieke wetgeving opgesteld. Dat betekent dat er voor 13 materialen veel interpretatie mogelijk is. Dit roept vragen op: Hoe ver moet je uiteindelijk gaan? Wat voor effect heeft de EC1935/2004-norm op jouw bedrijf? Welke voedselveiligheidscertificaten heb je uiteindelijk nodig? 

“Klanten zijn vaak zoekende,” zegt Eelco. “Ze weten niet hoe ze dit proces moeten aanpakken zonder daar een enorme papierhandel aan vast te koppelen.” Maatwerk blijft daarom altijd belangrijk. Soms is het raadzaam om over te stappen op een ander materiaal. In andere gevallen vereist het een op maat gemaakt onderdeel van een voedselveilig type kunststof. Wat de uitdaging ook is, Hans en Eelco weten er raad mee. Het scheppen van duidelijkheid, daar weten deze listeriabusters wel raad mee.