Verbod op PFAS: Wat is het effect en zijn er alternatieven

Het voorstel om PFAS te verbieden in heel Europa, dat op 7 februari door het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) is gepresenteerd, heeft tot veel discussies geleid. Wij willen je wat achtergrondinformatie geven over dit voorstel. Sommige ERIKS-klanten hebben vragen gesteld als: "Kunnen we ons verzetten tegen dit verbodsvoorstel?", "Zijn er PFAS-vrije alternatieven beschikbaar?" of "Wat gebeurt er als het verbodsvoorstel zo wordt goedgekeurd?"

Bij ERIKS begrijpen we dat het onderwerp PFAS veel vragen en bezorgdheid oproept. Daarom hebben we deze FAQ samengesteld om het onderwerp toe te lichten en je enkele antwoorden te geven.

Als je nog vragen hebt over de voorgestelde beperkingen, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. Wij zijn er om je te helpen bij deze veranderingen.

Het verbodsvoorstel bevat een lijst van ongeveer 10.000 door de mens gemaakte per- en polyfluoralkylstoffen, afgekort PFAS. De voorgestelde beperking is een gezamenlijke inspanning van Duitsland, Nederland, Denemarken, Noorwegen en Zweden en vormt de belangrijkste beperking op chemicaliën in de geschiedenis van de EU. Het voorstel wordt een "universele beperking" genoemd omdat het een breed toepassingsgebied heeft: het heeft betrekking op de vervaardiging, het op de markt brengen en het gebruik van PFAS als zodanig, maar ook op het verbieden van PFAS als bestanddeel van andere stoffen, mengsels en producten.

PFAS-stoffen worden wereldwijd in allerlei producten en materialen gebruikt vanwege hun uitstekende chemische, thermische en wrijvingsverminderende eigenschappen. Ze zijn te vinden in veel consumptiegoederen, onder andere in textiel, brandblussers, kookapparatuur, tandpasta, maar ook in industriële of niet-consumententoepassingen.

Bij ERIKS zitten er PFAS-stoffen in producten die zijn samengesteld uit materialen als PTFE, FKM, FFKM, FEP en PFA. Deze zijn te vinden in bepaalde afdichtingen, slangen, kleppen, pakkingen, plastic onderdelen, krachtoverbrengingen, enz. Op dit moment is het nog te vroeg om conclusies te trekken over de toekomst van deze producten en materialen.

Belangrijk om te weten is dat alle producten die ERIKS in de Europese Unie levert, voldoen aan de PFAS-regelgeving zoals voorgeschreven door de REACH- en POP-richtlijnen.

Momenteel zijn er 1-op-1 geen PFAS-vrije alternatieven beschikbaar met dezelfde eigenschappen als producten met PFAS.

PFAS-vrije materialen bestaan natuurlijk, maar:

• Ze hebben andere eigenschappen en werken daarom misschien niet of hebben een kortere levensduur
• Voor bepaalde producten (bijv. klepzittingen, slangen) zijn deze niet (gemakkelijk) verkrijgbaar
   

Verwacht wordt dat de markt voor PFAS-vrije materialen met uitzonderlijke eigenschappen zal groeien, maar dat is een proces van jaren. Ook bij ERIKS zijn we actief op zoek naar PFAS-vrije oplossingen met specialistische eigenschappen.

Het voorstel stond open voor openbare raadpleging van maart tot september 2023. Dit betekent dat belanghebbenden (fabrikanten en ook eindgebruikers zoals jij) in die periode hun inbreng (bezwaren, verzet en dergelijke) hebben kunnen geven. Na afloop van de raadplegingsperiode van zes maanden dient ECHA een definitief voorstel in bij de Europese Commissie. Zij nemen vervolgens de definitieve beslissing.

ERIKS maakt deel uit van verschillende internationale industriegroepen. Voor afdichtingen en pakkingen maken wij deel uit van de European Sealing Association (ESA). Om input te verzamelen van eindgebruikers en producenten van afdichtingen en pakkingen over het mogelijk effect van een verbod op PFAS, heeft de ESA een sociaaleconomische beoordeling opgezet via adviesbureau Ricardo Energy & Environment. Hieraan heeft ERIKS meegewerkt.

De periode voor deelname is nu verlopen.

Het proces kent nog een lange weg. Nu de openbare raadpleging in september is afgelopen, dient ECHA een definitief voorstel in bij de Europese Commissie. Als de Europese Commissie besluit dat een verbod nodig is en instemt met het ingediende voorstel, wordt het goedgekeurd en treedt het verbod in werking. Momenteel kan niet worden gezegd welke PFAS-stoffen voor welke producten of industrieën op korte of lange termijn en met welke vrijstellingen zullen worden verboden. Het voorstel geeft een indicatie, maar het is lang niet zeker dat het op de nu voorgestelde wijze zal worden aangenomen.

Voor de meest recente informatie over het tijdschema en de volgende stappen van het ECHA, zie de website van ECHA.

Bij ERIKS zijn we actief betrokken bij het lopende PFAS-debat en we gebruiken de huidige overlegperiode om onze zorgen te delen en input te leveren.

Daarnaast zijn we voor sommige producten en toepassingen begonnen met de ontwikkeling van alternatieven. Dit proces vereist betrokkenheid van de gehele leveringsketen, van chemische producenten die de nieuwe grondstoffen produceren, tot verwerkers, ontwikkelaars en eindgebruikers om nieuwe opties te valideren en goed te keuren.

3M heeft aangekondigd de productie en het gebruik van alle PFAS in hun portfolio tegen eind 2025 te stoppen. ERIKS onderzoekt de mogelijke gevolgen hiervan en werkt aan alternatieven door samen met onze leveranciers en fabrikanten na te gaan welke producten getroffen worden en naar alternatieven te zoeken.

De toekomst van PFAS en mogelijke alternatieven is nog onzeker, maar ERIKS werkt proactief aan alle mogelijke uitdagingen en oplossingen voor onze klanten. Samen met onze fabrikanten moeten we dit aangrijpen als een kans om te innoveren en om nieuwe, meer duurzame producten en materialen te ontwikkelen.

Processtappen sinds 2019:

• In 2019 stelde de Europese Commissie het PFAS-actieplan op, dat de basis legde voor het huidige beperkingsvoorstel
  
  
• In 2020 werd het PFAS-actieplan onderdeel van de chemiestrategie voor duurzaamheid van de Europese Green Deal. Sommige PFAS-chemicaliën zijn sindsdien beperkt krachtens de POP-verordening van de EU
  
  
• Op 7 februari 2023 kondigde het ECHA de voorgestelde beperking van PFAS aan in het kader van de REACH-verordening van de Europese Unie
  
  
• In maart 2023 startte het ECHA een openbare raadpleging over het voorstel, dat loopt tot september 2023, zodat belanghebbenden, zoals jij, de kans krijgen hun gedachten te delen.
  
  
• Blijf op de hoogte van de volgende stappen op de ECHA-website

Bezoek voor meer informatie ook de website van de ESA, die de industrie helpt bij het verzamelen van input tijdens de consultatieperiode van ECHA met betrekking tot het voorstel voor een PFAS-verbod.

Auteurs:

Harrie Vangangelt, Quality and Compliance Manager, Sealing & Polymer Europe

Stijn De Cnop, Global Product Compliance Manager